POVRATAK PROBLEMIMA SA RODOM: ANALIZA JAVNOG DISKURSA U VEZI SA RODNO OSETLJIVIM JEZIKOM U SRBIJI
Ključne reči:
rodno senzitivni jezik, antropologija roda, javni diskurs, kulturna komunikacija, Zakon o rodnoj ravnopravnostiApstrakt
U radu se, iz perspektive sociokulturne antropologije, pristupa fenomenu „moralne panike” u vezi sa rodno osetljivim jezikom (kao odredbom Zakona o rodnoj ravnopravnosti) u savremenom srpskom društvu. Moralna panika ovaploćuje se u načinima govora o rodno osetljivom jeziku od strane različitih aktera, prevashodno na društvenim mrežama (Instagram). Polazim od hipoteze da vladajući javni diskurs koji se kreira oko korišćenja rodno osetljivog jezika figurira kroz metaforu rata i predstavlja poprište različitih ideologija. Ove ideologije ne pozicioniraju se samo na liniji suprotstavljenih dihotomija „za” i „protiv” rodno senzitivnog jezika, kako to u stvarnim ratovima biva, već se neprijatelj „smešta” u različite pojavne, ali i neuhvatljive idejno-misaone oblike (počevši od bilo koje žene, preko feministkinja, LGBTQIA+ populacije, zatim „zlog Zapada”, ali i same nauke). Budući da se veliki deo javnih debata i
kreiranje diskursa odigravaјu u medijskoj (digitalnoj) sferi, tj. na internetu, analiziram javne iskaze u vidu vesti na portalima, rasprava, kao i komentare na vesti, video-zapise, tretirajući ih kao stvarnopostojeće u globalnom svetu, a same društvene mreže kao
„produžetke” sopstva. Rad ima za cilj da kroz analizu digitalnog diskursa istraži i pojasni kulturnu komunikaciju koja se odigrava u elektronskim formatima na društvenim mrežama, a koja referiše na opšte stanje u društvu, ali i rastuću popularnost pseudonaučnih
tendencija.
Reference
Antonijević, Dragana i Banić Grubišić, Ana. 2021. „Samo sapun Srbina spasava – humorističke po(r)uke o higijeni tokom Kovid-19 pandemije u Srbiji”, Savremena srpska folkloristika IX: 397–418.
Aouragh, Miriyam. 2018. „Digital Anthropology”, u: The International Encyclopedia of Anthropology, John Wiley & Sons, Ltd.
Banić Grubišić, Ana. 2023. Internet mimovi između folklora i popularne kulture. Odeljenje za etnologiju i antropologiju, Dosije studio: Beograd.
Bauman, Richard. 2008. „Story, performance, and event: Contextual studies of oral narrative”, Cambridge Studies in Oral and Literate Culture (10). New York: Cambridge University Press, x – 130.
Bucholtz, Mary i Hall, Kira. 2004. „Language and Identity”, u: ed. Duranti Alessandro, A Companion to Linguistic Anthropology. Blackwell Publishing LTD: 369–394.
Burr, Vivien. 2003. Social Constructionism, London: Routledge.
Garland, David. 2008. „On the concept of moral panic”, Crime media culture, SAGE Publications: Los Angeles, London, New Delhi and Singapore: 9–30.
Goode, Erich i Ben-Yehuda, Nachman. 1994. „Moral panics: Culture, politics and social construction”, Annual Review of Sociology 20 (1994): 149–17.
Cohen, Stanley. 1972. Folk Devils and Moral Panics: The Creation of the Mods and Rockers. Oxford: Martin Robertson.
Drezgić, Rada. 2008. „Od planiranja porodice do populacione politike – promena vladajuće paradigme u srpskoj demografiji krajem 20. veka”, Filozofija i društvo 3/2008: 181–215.
Drezgić, Rada. 2010. Bela kuga medju „Srbima”: o naciji, rodu i radjanju na prelazu vekova, Beograd: Albatros plus.
Ćuković, Jelena. 2019. Nematerijalno kulturno nasleđe iz antropološke perspektive. Odeljenje za etnologiju i antropologiju, Dosije studio: Beograd.
Ćuković, Jelena. 2023. Diskursi kulturnog nasleđa u Vojvodini. Odeljenje za etnologiju i antropologiju, Dosije studio: Beograd.
Leach, Edmund. 1976. Culture and communication: The logic by which symbols are connected. Cambridge: Cambridge University Press.
Milenković, Miloš. 2024. Cultural Heritage and Reconciliation in the Western Balkans: An Anthropological Perspective, Routledge: New York.
