NEISKORIŠĆENI NOVAC BLISKOG ROĐAKA KAO POVOD ZA PROUČAVANJE CRNOG VALUTNO-DEVIZNOG TRŽIŠTA U SRBIJI TOKOM DRUGOG SVETSKOG RATA
Ključne reči:
Crno tržište, valute, devize, Srbija, II svetski rat, Srpska narodna bankaApstrakt
Pokušavajući da razumem postupak mog pretka od pre oko sedamdeset godina, pristupio sam proučavanju finansijskog ponašanja stanovnika Srbije tokom Drugog svetskog rata. Nužan korak u tom smislu bilo je proučavanje crnog valutno-deviznog tržišta. Podaci o njemu, osim opštih informacija koje se mogu naći u malobrojnoj literaturi, moraju se tražiti u Arhivu Narodne banke Srbije. Suočavajući se sa različitim metodološkim izazovima, i kombinujući istoriografski i antropološki pristup, kvantitativne i kvalitativne analize, uspeo sam da rekonstruišem obrasce finansijskog ponašanja koji su doveli do postupka koji sam želeo da razumem. Obrada arhivske građe vršena je uz pomoć statističke, semiološke i diskurzivne analize.
Reference
Arhiv Narodne banke broj 1/II, Istorijska arhiva, Fond Srpska narodna banka 1941-1945. Arhivske kutije: 235, 271, 282, 314, 315-1, 315-2, 316, 317, 318, 319, 320
Godišnji izveštaj Srpske narodne banke za 1941.
Literatura:
Aalders, G. (2004). Nazi Looting: The Plunder of Dutch Jewry During the Second World War. Oxford, UK & New York: Berg Publishers.
Aleksić, D. 2000. Privreda Srbije u Drugom svetskom ratu. Beograd. Institut za noviju istoriju Srbije.
Aleksić, V. S. 2002. Banka i moć: socijalno-finansijska istorija opšteg jugoslovenskog bankarskog društva A.D. 1928-1945. Beograd. Stubovi kulture.
Antonijević, D. i I. Kovačević 2013. Ogled iz antropologije sive ekonomije: ekonomsko ponašanje stanara jedne zgrade na Dorćolu. Etnoantropološki problemi 8 (1), 75-93.
Đorđević, T. 1912. Ekonomija i evolucija naselja. Beograd. Glasnik Srpskog geografskog društva. God. 1, sv. 1. 27-42.
Beckert, J. and F. Wehinger 2011. In the Shadow: Illegal Markets and Economic Sociology. Cologne. Max Planck Institute for the Study of Societies.
Ćupurdija, B. 1997. Izvori za proučavanje porodice kolonista naseljenih u Bajmoku od 1945. do 1948. godine. Glasnik Etnografskog instituta 46, 189-194.
Feige, E.L. 1990. Defining and estimating underground and informal economies: the new institutional economics approach. World Development, Vol 18. No 7. 56-73.
Eldem, E. 1999. A History of the Ottoman Bank. Istanbul. Ottoman Bank Historical Research Center.
Erdei, I. 2008. Antropologija potrošnje: teorije i koncepti na kraju XX veka. Beograd. Biblioteka XX vek.
Galagher, R. F. 2010. World War II story. http://www.gallagher.com/ww2/ chapter26.html
Hart, J. K. 2013. Contemporary research on the anthropology on money and finance. http://thememorybank.co.uk/2013/09/04/contemporary-researchon-the-anthropology-of-money-and-finance/
Kalb, D, H. Marks and H. Tak 1996. Historical anthropology and anthropological history: two distinct programs. Focaal, No. 26/27, 5-13.
Kovačević, I. 2007. Antropologija tranzicije. Beograd. Srpski genealoški centar – Odeljenje za etnologiju i antropologiju Filozofskog fakulteta.
Milosavljević, O. 2006. Potisnuta istina: kolaboracija u Srbiji 1941-1944. Beograd. Ogledi br. 7. Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji.
Nedeljković, S. 2011. Ekonomska isplativost etniciteta: ekonomsko ponašanje kao izraz etničkog identiteta među srpskim iseljenicima u SAD. Etnoantropološki problemi No 6 (4), 905-930.
Sanders, P. 1999. German black market operation in occupied France and Belgium 1940-1944. PhD. Dissertation. Faculty of History. University of Cambridge. https://www.academia.edu/4007719/German_black_market_operations_in_occupied_France_and_Belgium_1940-1944?
Rapaille, C. 2006. The culture code: An ingenious way to understand why people around the world live and buy as they do. New York. Broadway Books.
Ristović, M. D. 2005. Nemački novi poredak i jugoistočna Evropa 1940/41 – 1944/45. II izdanje. Beograd. Službeni glasnik.
Ugričić, M. 2000. Novac u Jugoslaviji za vreme Drugog svetskog rata: s naročitim osvrtom na metode finansiranja okupacije. Beograd. Jugoslovenski pregled.
Velimirović, D. 2012. One su bile svuda – stizale su sve: kulturna konstrukcija heroina novog doba (1945-1951). Etoantropološki problemi No 7 (1), 167-183.
