KUĆA KAO "KNJIGA" KOJA SE ČITA TELOM. KULTURNA KONCEPTUALIZACIJA PROSTORA U TEORIJI PJERA BURDIJEA.
Ključne reči:
teorija prakse, kognicija, otelovljeno kulturno znanje, habitus, prostor, kuća, rodni (gender) odnosi, kritička perspektivaApstrakt
Teorija prakse Pjera Burdijea, polazeći od stanovišta da prilikom objašnjenja društvenih procesa u obzir moraju biti uzete kako objektivne društvene strukture tako i subjektivno iskustvo i individualni izbor ponašanja, nastoji da premosti opoziciju dru- štvo-pojedinac. Burdije pojedinca posmatra kao subjekt društvenih i kulturnih procesa, a ne samo kao "prenosioca" kulturnih normi i društvenih pravila koje mu sredina nameće. Naglašavajući ulogu socijalnih aktera u okviru društveno konstruisanog sveta, radovi ovog autora predstavljaju ambiciozan teorijski pokušaj da se istovremeno objasni i kontinuitet i promena društvenih i kulturnih oblika. U članku se ukazuje na osnovne teorijske i epistemološke pretpostavke teorije prakse i kritički razmatraju njegove složene ideje o kulturi. U okviru Burdijeovog teorijskog objašnjenja kultura je shvaćena kao proces u kome pojedinci uče implicitna kulturna pravila kroz iskustvo u svakodnevnom životu. Dakle, kultura se stiče individualno, kroz praksu, kroz interakciju sa ljudima i stvarima iz primarnog okruženja. U okviru ovog interpretativnog okvira materijalna kultura je shvaćena kao jedan od značajnih elemenata prenošenja "generativnih šema", odnosno kulturnih principa i pravila koja određuju mišljenje, opažanje i delovanje pojedinca. Stoga je u ovom radu posebna pažnja posvećena Burdijeovoj interpretaciji kabilske kuće koja je imala izuzetan teorijski značaj ne samo kada se radi o izučavanju kuće već materijalne kulture uopšte. Kritički analizirajući zaključke ovog autora, cilj rada je da u domaćoj nauci afirmiše nove pristupe izučavanja kulturne konceptualizacije prostora i ku- će kao prostorne, socijalne i kulturne kategorije.
Reference
Bloch, Maurice. 1989. Ritual, History and Power: Selected Papers in Anthropology. London: The Athlone Press.
Bourdieu, Pierre. 1977. Outline of a Theory of Practice. Cambridge: Cambridge University Press.
Bourdieu, Pierre. 1980. Le sens pratique. Le sens comunn. Les Éditions de Minuit.
Bruck, Gabriele Vom. 1997. A House Turned Inside Out, Inhabiting Space in Yemeni City. Journal of Material Culture 2 (2): 139-172.
Burdije, Pjer. 1999. Nacrt za jednu teoriju prakse. Beograd : Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
Duveen, Gerard. 1993. The Developement of Social Representations of Gender. Papers on Social Representations – Textes sur les Répresentations Sociales 2 (3): 173.
Fortes, Meyer. 1949. The Dinamics of Clanship among Tallanesi. London: Oxford University Press.
Fortes, Meyer. 1969. Kinship and the Social Order. The Legacy of Lewis Henry Morgan. London: Routledge and Kegan Paul.
Free, Anthony. 1996. The Anthropology of Pierre Bourdieu. Critique of Anthropology 16 (4): 395-416.
Lash, Scott. 1990. Sociology of Postmodernism. London: Routledge.
Millner, Andrew. 1994. Contemporary Cultural Theory, An Introduction. London: University College London Press.
Rosaldo, Michelle. 1974. "Woman, Culture and Society: A Theoretical Overview". U Woman, Culture and Society, eds. M. Rosaldo and L. Lamphere, 17-42. Stanford: Stanford University Press.
Winthrop, R. H. 1991. Dictionary of Concepts in Cultural Anthropology. New York: Greenwood press.
