ZAMIŠLJANJE INCESTA NA FILMU: USUD, SKANDAL I SUBVERZIJA
Ključne reči:
incest, film, usud, skandal, subverzija, antropologija popularne kultureApstrakt
U radu se analizom filmova koji tematizuju incest najpre pokazuje da se rodoskvrnuće u njima receptuje kao usud, tj. mitska sila koja nenadano zaposeda aktere filmske priče nezavisno od toga da li oni znaju da su se upustili u incestuoznu vezu, što se na kraju ispostavlja, ili je reč o porivu kojem ne mogu da se odupru. Isto tako, incest je u većini analiziranih filmova predstavljen kao skandal, kao odstupanje od moralnih i juridičkih normi, te užasava i protagoniste i publiku. Filmski narativ gradi jasnu liniju razgraničenja, pa je incest predstavljen kao anomalija, entropija, rascep u odnosu na racionalno utemeljenu društvenu stvarnost. U radu govorim i o filmovima koji ovu „skandalnost“ incesta koriste kako bi doveli u pitanje taj racionalno uspostavljeni društveni kontekst, „normalan svet“, predstavljen kao manifestacija moći. U ovim filmovima incest je subverzija.
Reference
Archibald, Elizabeth. 2001. Incest and the medieval imagination. Oxford: OUP.
Bataj, Žorž. 1980. Erotizam. Beograd: BIGZ.
Bataj, Žorž. 1981. “Šta je erotizam?“ U Goropadni eros. Ogledi o erotizmu, ur. B. Komnenić. Beograd: Prosveta.
Borneman, John. 2012. “Incest, the Child, and the Despotic Father.“ Current Anthropology 53 (2): 181–203.
Blank, Gertrude i Robin. 1985. Ego psihologija. Zagreb:Naprijed.
Bunjuel, Luis. 1983. Moj poslednji uzdah. Beograd: Institut za film.
Burdije, Pjer. 1978. Umetnička dela i razvijanje ukusa. Kultura 41: 9–28.
Chatels, Janson and Eric Smith. 2003. “The Revolution of Culture: New Perspectives and Evidence.” Evolutionary Antrhropology, 12(2): 57–60.
Eritje, Fransoaz. 2003. Dve sestre i njihova mati. Beograd: Biblioteka XX VEK.
Flanagan, Frances. 1999. Time, history and fascism in Bertolucci’s films. The European Legacy 4(1): 89–98.
Freud, Sigmund. 1989. The Ego and the Id. New York: Norton.
Freud. Sigmund. 1991. The Interpretation of Dreams. Harmondsworth: Pelican Books.
Frojd, Sigmund. 1976. Totem i tabu. Novi Sad: Matica srpska.
Frojd, Sigmund. 1976a. Autobiografija/Nova predavanja. Novi Sad: Matica srpska.
Frojd, Sugmund. 1988. Mojsije i monoteizam. Beograd:Grafos.
From, Erich. 1976. Anatomija ljudske destruktivnosti. Zagreb: Naprijed.
Fuko, Mišel. 1997. Nadziranje i kažnjavanje. Beograd: Prosveta.
Fuko, Mišel. 1988. Istorija seksulanosti – Staranje o sebi. Beograd: Prosveta.
Govedarica, Milenko. 2009. “Erotska sloboda u filozofiji Žorža Bataja.“ Theoria 2: 81–103.
Horcheimer, Max i Theodor Adorno. 1989.Dijalektika prosvetiteljstva. Sarajevo: Veselin Masleša.
Kant, Imanuel. 1995. Večni mir. Beograd: Gutenbergova galaksija.
Kolakovski, Lešek. 1964. Filozofski eseji. Beograd: Nolit.
Lévi-Strauss, Claude. 1969. The Elementary Structures of Kinship. Beacon Press.
Majkelson, Anet. 1969. “Film i radikalna težnja.“ Filmske sveske (6), 406–423. Beograd:
Institut za film.
Malinovski, Bronislav. 2017. Seks i represija u primitivnom društvu. Novi Sad. Mediterran publishing.
Marcuse, Herbert. 1985. Eros i civilizacija. Zagreb: Naprijed.
Okasha, Samir. 2019. Philosophy of biology. Oxford University Press.
Primorac, Igor. 2007. Etika i seks. Beograd: Službeni glasnik.
Samardžić, Snežana. 2005. “Incest and sexuality.“ Engrami 27(3–4): 43–49.
Schneider, David. 1976. “The Meaning of Incest.“ The Journal of the Polynesian Society 85(2): 149–171.
Thussu, Daya Kishan. 2007. “Mapping global media flow and contra-flow“ In Media
on the move: Global flow and contra-flow, ed. D. K. Thussu. London: Routledge.
Vajt, Lesli. 1970. Nauka o kulturi. Beograd: Kultura.
Wayne, Mike. 2002. The Politics of Contemporary European Cinema: Histories, Borders,
Diasporas. Bristol, Portland: Intellect.
Westermarck, Edward. 1891. The History of Human Marriage. London: Macmillan.
Wolf, Arthur. 2014. Incest avoidance and the incest taboos: Two aspects of human nature. Stanford: University Press.
Wutz, Josef and Valentin Pérez. 2014. Dissemination of European cinema in the European Union and the international market. Paris: Jacques Delors Institute.
